H.1245/1246 ( m.1829-1830-1831) tarihli 64 numaralı Anadolu kazaskerliği Ruznamçe defterine göre Osmanlı ilmiye bürokrasisi

Abstract

Osmanlı Devleti hüküm sürdüğü topraklarda idari sistemin düzenli bir şekilde işlemesi için gerekli gayreti göstermiştir. Bu doğrultuda alınan tüm kararlar ve yapılan tüm faaliyetler kayıt altına alınmıştır. Kayıt altına alınan, kadı ve müderris atamalarını içeren kazasker ruznamçe defterleri Osmanlı Devleti'nde ilmiye sınıfına ait en önemli kaynaklardan olmakla birlikte taşra yönetim sisteminin de nasıl işlediğini bize gösteren en temel kaynaklardandır. Osmanlı İlmiye Teşkilatı'nın mensuplarını ve işleyişini, kararların uygulanışını ve yapılan reformların uygulanışını ruznamçe defterinde bulmak mümkündür. Bu tez çalışmasında İstanbul Müftülüğü Şer'iyye Sicilleri Arşivinde bulunan Anadolu Kazaskerliği'ne ait olan H.1245/1246 (M.1829-1830-1831) tarihli 64 Numaralı Ruznamçe Defteri incelenerek Osmanlı ilmiye ricalinin tayin, yer değiştirme ve azil gibi mesleki hareketleri hakkında bilgi verilerek atama ve yer değiştirmelerin sebepleri ortaya konulmuştur. İncelenen ruznamçe defteri, Osmanlı Devleti'nin 30. Padişahı olan Sultan II. Mahmut devrinin bir kısmını kapsamasından dolayı Sultan II. Mahmut'un yaptığı ıslahat çalışmalarının ilmiye bürokrasisine yansımasından da bahsedilmiştir. Anahtar Kelimeler: kazasker ruznamçesi, kadı, müderris, atama, azil, kazasker

The Ottoman Empire made the necessary efforts to improve the administrative system on a regular basis in the lands it ruled. For this reason, the Ottoman Empire registered all the decisions it made and all the activities it performed. The qadı 'asker ruznamce registries which includes the appointments of judges and professors, is also one of the most important sources belonging to the class of Ulama in the Ottoman Empire, but it is also one of the main sources that show us how the provincial management system works. It is possible to find the operation of the Ottoman Ulama Organization, the implementation of the decisions and the reflections of the reforms made periodically and the officials in the ruznamce registries. In this thesis study, the Ruznamce Book No. 64 of the Hijri 1245/1246 (c.e. 1829-1830- 1831) belonging to Anatolian Qadi'asker in the Archives of the Şeriyye Registers of Istanbul Mufti was examined and information was given about the assignment of the Ottoman Ulama class, such as assignment, displacement and dismissal. In addition, by making a class study on the provisions in the books, each provision was evaluated within its own subtitle. Thus, the reasons for assignment and displacements are revealed. The ruznamce registries were surveyed the 30th Sultan of the Ottoman Empire, Sultan Mahmud II and ıt was also mentioned that there formation Works carried out by Sultan Mahmut II covers a part of it, totheUlama Bureaucracy. Keywords: The ruznamce of Qadi 'asker, Qadi, professor (mudarris), assignment, dismissal, Qadi 'asker, Sultan Mahmud II.