Bu araştırmada Marrubium parviflorum Fisch. et. Mey. ssp. oligodon (Boiss.) Seybold,M. depauperatum Boiss. et. Bal. ve Marrubium x anatolicum Akgul & Dadandı(Lamiaceae) türlerinin morfolojik ve antimikrobiyal aktiviteleri incelenmiştir.Morfolojik incelemelerde türlere ait kök, gövde, yaprak, çiçek ve meyve özellikleriincelenmiştir. Türlerin çok yıllık bir köke; dört köşeli dik ve yoğun yünsü tüylü birgövdeye; karşılıklı çapraz, genellikle tersmızraksı, dörtgensi veya kamamsı, uçta keskin,tabanda kamamsı yapraklara; yalancı dairemsi şekilde kaliks ve korallası tüpsüçiçeklere; gövde yapraklarına benzer büyük braktelere, ipliksi bırakteollere sahipolduğu belirlenmiştir. Gövde çiçeklenme bölgesi bakımından Marrubium depauperatumve M. x anatolicum panikulat dallı iken, M. parviflorum ssp. oligodon panikullat dallıdeğil, yaprak şekli bakımından Marrubium depauperatum dörtgensi-kamamsı iken M.parviflorum ssp. oligodon tersmızraksıdır. M. x anatolicum ise tersmızraksı, dörtgensiveya kamamsı yapraklara sahiptir. Çiçek sayısı bakımından ise Marrubiumparviflorum ssp. oligodon sekizden çok, Marrubium depauperatum iki, Marrubium xanatolicum ise iki ile sekiz arasında çiçeğe sahiptir. Antimikrobiyal çalışmalar da 3farklı bitki yaprak ve gövde kısımlarından elde edilen ekstraklar, altı farklı bakteri vebir maya türü kullanılarak antimikrobiyal aktiviteleri araştırılmıştır. Test edilenmikroorganizmalar; Salmonella typhi (CCM 5445), Listeria monocytogenes (ATCC96040) Sterptococcus pneumoniae (ATCC 29212), Staphylococcus aureus (ATCC6538), Methiciline Resistant Staphylococcus aureus MRSA (ATCC 43300),Enteroccoccus faecalis (ATCC 15753) ve Candida albicans (ATCC 10231) standartsuşlarında Mikro dilüsyon yöntemi kullanılarak MIC (Minumum inhibitoryConcentration) belirlenmiştir. Sonuç olarak; Listeria monocytogenes (ATCC 96040):Enterococcus faecalis (ATCC 15753), Sterptococcus pneumoniae (ATCC 29212),Methiciline Resistant Staphylococcus aureus MRSA (ATCC 43300), Staphylococcusaureus (ATCC 6538) Salmonella typhi (CCM 5445)'nin bu bitkilerdeki MIC değerleri64-2048 ?g.mL-1 göstermişlerdir. Candida albicans (ATCC 10231) Bu bitkilereantimikrobial aktivitesi yoktur.Anahtar kelimeler: Marrubium depauperatum, Marrubium parviflorum ssp.,oligodonMarrubium x anatolicum, morfoloji, taksonomi, Antimikrobiyalaktivite
In this study, morphological and antimicrobial activities of Marrubium parviflorumFish. et Mey. ssp. oligodon (Boiss.) Seybold, M. depauperatum Boiss. et Ball. andMarrubium x anatolicum Akgul & Dadandı species were examined. Morphologicalobservations of species sheets, leaves, flowers and fruit characteristics wereinvestigated. Species root is perennial; stems erect, and four-cornered, densely lanathairy. Leaves decussate, oblanceolate, oblong or cunete, acute at apex, cuneate at base.Inflorescens is verticillate, calyx and corolla are tubular; bracteoles similar to stemleaves; bracteoles filiform. Flowering stem branches paniculate at M. depauperatum andM. x anatolicum but M. parviflorum ssp. oligodon isn?t. Leaves of M. depauperatum areoblong-cuneate but M. parviflorum ssp. oligodon oblanceolate. M. x anatolicum isoblanceolate, oblong, and cuneate. Flowers number in the M. parviflorum ssp. oligodonare more then eight but M. depauperatum and M. x anatolicum are less than eight.These taxa has 2 to 8 flowered. Antimicrobial studies obtained from 3 different parts ofthe plant leaf and stem extracts, using six different types of bacteria and antimicrobialactivity of a yeast were investigated. The tested microorganisms, Salmonella typhi(CCM 5445), Listeria monocytogenes (ATCC 96040) Sterptococcus pneumoniae(ATCC 29212), Staphylococcus aureus (ATCC 6538), Methiciline ResistantStaphylococcus aureus MRSA (ATCC 43 300), Enteroccoccus faecalis (ATCC 15 753),and Candida albicans (ATCC 10231) using standard strains, the method of microdilutionMIC (minimum inhibitory Concentration) were determined. As a result;Listeria monocytogenes (ATCC 96040): Enteroccoccus faecalis (ATCC 15753),Sterptococcus pneumoniae (ATCC 29212), Methiciline Resistant Staphylococcusaureus MRSA (ATCC 43300), Staphylococcus aureus (ATCC 6538) Salmonella typhi(CCM 5445) 64-2048 ?g.mL-1 showed MIC values of these plants.: This plant noshowed antimicrobial activity against on Candida albicans (ATCC 10231).Key words; Marrubium parviflorum ssp. oligodon, M. depauperatum ve M. xanatolicum, morphology, antimicrobial activity