Abstract:
Gelişen dünya düzeninde yaşam standartlarının yükselmesi, yaşamsal kaynaklara ulaşılabilirliği sağladıkça beraberinde başka sağlık sorunlarını da getirmektedir. Obezite gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde giderek ciddi bir sağlık sorunu olmaya devam etmektedir. Dünya'da 700 milyondan fazla obez olduğu bildirilmiştir . Bu sayının, 2020 yılının başlarından itibaren COVİD-19 pandemisinin zorunlu kıldığı, evde yaşam kısıtlılığı nedeniyle artacağı tahmin edilmektedir.
Obezite, multifaktöriyel bir patoloji olup etiyolojisinde mikrobiyotanın rol oynadığı bilinmektedir. Enfeksiyon tedavisinde uzun süreli antibiyotik kullanımı, bağırsak mikrobiyotasının içeriğini değiştirerek , mikrobiyal çeşitliliğin azalmasına yol açar. Bu durum yağ dokusu artışı ile sonuçlanır.
Bağırsakta yaşayan mikroorganizmaların oluşturduğu mikrobiyota; diyetin içeriği, beslenme alışkanlığı gibi pek çok faktörden etkilenmektedir. Mikrobiyotadaki bakteriyel çeşitliliğin obez ve zayıf bireyler arasında farklı olması; birçok araştırmanın konusu olmuş güncelliğini koruyan araştırma alanlarından birsidir. Bağırsak mikrobiyotasının %90'ını oluşturan Firmicutes ve Bacteroidetes arasındaki oranın obez bireylerde artmış olması, bakteriyel dağılımın obezite oluşumundaki rolünü açıklayabileceği düşünülen mekanizmalardan birisidir. Enerji kısıtlaması ile vücut ağırlık kaybı sağlanan bir çalışmada, ağırlık kaybı sonrası bağırsak mikrobiyotasında Firmicutes miktarında azalma, Bacteriodetes miktarında ise artış saptanmıştır.
Uzun süreli antibiyotik kullanımının gastrointestinal sistem kompozisyonunu değiştirmesinden dolayı, Firmicutes / Bacteroidetes dengesi bozulmuştur. E.Coli ve Proteobacter (gram negatif bakteriler) oranı artmıştır. Artan Gr(-) bakterilerin membranından dökülen lilpopolisakkaritler (LPS) önemli bir endotoksin kaynağı olup inflamasyonda artışa neden olur. Son yıllarda yürütülen birçok çalışma; disbiyozisin sadece obeziteye değil nörolojik hastalıklara neden olduğunu göstermektedir. Bu hastalıkların başında depresyon ve anksiyete gibi toplumda görülme olasılığı yüksek hastalıklar gelmektedirObezite tedavisinde bozulmaya uğramış mikrobiyotanın iyileştirilmesi seçeneklerden biri olabilir. Bunun için probiyotik ağırlıklı bir beslenme ve fekal mikrobiyota transferi başta gelen çözümlerdendir.