Afganistan siyasetinde monarşiden demokrasiye geçiş

Abstract

The aim of this study is to reveal the transition practices of Islamic Republic of Afghanistan politics with in the context of internal dynamics of the country. The study was completed with an interdisciplinary approach by examining the politics, history and management literature. The study was limited to the period in which Ahmad Shah Abdali provided the first Afghan Union in 1747 and to the re-establishment of the democracy in the country with the incentives of the Coalition Forces after September 11th. It has been found that the main factors affecting the establishment of democracy in the country are religion, sectarian differences, ethnic differences, external factors, terrorism and traditional society structure. The struggle for democratization of the country has been continuously interrupted by external interventions, internal conflicts and military coups. All these developments have made it difficult to establish a democracy culture based on reconciliation in the country by opening up ethnic groups in the country. Despite all these unfavorable reasons, the political and social change that started with the years of 2000 has been considered to create promising results in the name of the development of the democracy in the country, although it contains some problems.

Bu çalıĢmanın amacı, Afganistan Ġslam Cumhuriyeti siyasetinde monarĢiden demokrasiye geçiĢ denemelerini ülkenin iç dinamikleri bağlamında ortaya koymaktır. ÇalıĢma siyaset, tarih ve yönetim alanyazını incelenerek interdisipliner bir yaklaĢımla tamamlanmıĢtır. ÇalıĢma 1747‟de Ahmet ġah Abdali‟nin ilk Afgan birliğini sağladığı dönem ile 11 Eylül sonrasında Koalisyon Güçlerinin teĢvikleriyle ülkede demokrasinin yeniden tesisine kadar ki süreçle sınırlandırılmıĢtır. Ülkede demokrasinin tesisinde etki eden baĢlıca faktörlerin din, mezhep farklılıkları, etnik köken farklılıkları, dıĢ etkenler, terörizm ve geleneksel toplum yapısı olduğu bulgusuna ulaĢılmıĢtır. Ülkenin demokratikleĢme çabaları dıĢ müdahaleler, iç çatıĢmalar ve askeri darbelerle sürekli kesintiye uğramıĢtır. Tüm bu geliĢmeler ülkedeki etnik grupların arasını açarak ülkede uzlaĢıya dayalı bir demokrasi kültürünün tesisini zorlaĢtırmıĢtır. Tüm bu olumsuzluklara rağmen 2000‟li yıllarla birlikte baĢlayan siyasal ve toplumsal değiĢimin, içinde bir takım sorunlar barındırıyor olsa da, ülkede demokrasinin geliĢim adına umut vaat eden sonuçlar yaratacağı değerlendirilmektedir.